伊萨卡岛-C.P.卡瓦菲斯-郑舒天朗读（希腊语）-160903

▍伊萨卡岛

当你启航前往伊萨卡

但愿你的旅途漫长，

充满冒险，充满发现。

莱斯特律戈涅斯巨人，独眼巨人，

愤怒的波塞冬海神——不要怕他们：

你将不会在路上碰到诸如此类的怪物，

只要你保持高尚的思想，

只要有一种特殊的兴奋

刺激你的精神和肉体。

莱斯特律戈涅斯巨人，独眼巨人，

野蛮的波塞冬海神——你将不会跟他们遭遇

除非你将他们带进你的灵魂，

除非你的灵魂将他们耸立在你面前。

但愿你的旅途漫长。

但愿那里有很多夏天的早晨，

当你无比快乐和欢欣地

进入你第一次见到的海港：

但愿你在腓尼基人的贸易市场停步

购买精美的物件，

珍珠母和珊瑚，琥珀和黑檀，

各式各样销魂的香水

——尽可能买多些销魂的香水；

愿你走访众多埃及城市

向那些有识之士讨教再讨教。

让伊萨卡常在你心中，

抵达那里是你此行的目的。

但千万不要匆促赶路，

最好多延长几年，

那时当你上得了岛你也就老了，

一路所得已经教你富甲四方，

用不着伊萨卡来让你财源滚滚。

是伊萨卡赐予你如此神奇的旅行，

没有它你可不会启航前来。

现在她再也没有什么可以给你的了。

而如果你发现它原来是这么穷，那可不是伊萨卡想愚弄你。

既然你已经变得很有智慧，并且见多识广，

你也就不会不明白，这些伊萨卡意味着什么。

作者 / [希腊]C.P.卡瓦菲斯

翻译 / 黄灿然

选自 / 《卡瓦菲斯诗集》，楚尘文化

Ἰθάκη

Σὰ βγεῖς στὸν πηγαιμὸ γιὰ τὴν Ἰθάκη, 

νὰ εὔχεσαι νἆναι μακρὺς ὁ δρόμος, 

γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.

Τοὺς Λαιστρυγόνας καὶ τοὺς Κύκλωπας, 

τὸν θυμωμένο Ποσειδῶνα μὴ φοβᾶσαι, 

τέτοια στὸν δρόμο σου ποτέ σου δὲν θὰ βρεῖς, 

ἂν μέν᾿ ἡ σκέψις σου ὑψηλή, ἂν ἐκλεκτὴ 

συγκίνησις τὸ πνεῦμα καὶ τὸ σῶμα σου ἀγγίζει.

Τοὺς Λαιστρυγόνας καὶ τοὺς Κύκλωπας, 

τὸν ἄγριο Ποσειδώνα δὲν θὰ συναντήσεις, 

ἂν δὲν τοὺς κουβανεῖς μὲς στὴν ψυχή σου, 

ἂν ἡ ψυχή σου δὲν τοὺς στήνει ἐμπρός σου.

Νὰ εὔχεσαι νά ῾ναι μακρὺς ὁ δρόμος. 

Πολλὰ τὰ καλοκαιρινὰ πρωϊὰ νὰ εἶναι 

ποὺ μὲ τί εὐχαρίστηση, μὲ τί χαρὰ 

θὰ μπαίνεις σὲ λιμένας πρωτοειδωμένους·

νὰ σταματήσεις σ᾿ ἐμπορεῖα Φοινικικά, 

καὶ τὲς καλὲς πραγμάτειες ν᾿ ἀποκτήσεις, 

σεντέφια καὶ κοράλλια, κεχριμπάρια κ᾿ ἔβενους, 

καὶ ἡδονικὰ μυρωδικὰ κάθε λογῆς, 

ὅσο μπορεῖς πιὸ ἄφθονα ἡδονικὰ μυρωδικά.

Σὲ πόλεις Αἰγυπτιακὲς πολλὲς νὰ πᾷς, 

νὰ μάθεις καὶ νὰ μάθεις ἀπ᾿ τοὺς σπουδασμένους. 

Πάντα στὸ νοῦ σου νἄχῃς τὴν Ἰθάκη. 

Τὸ φθάσιμον ἐκεῖ εἶν᾿ ὁ προορισμός σου.

Ἀλλὰ μὴ βιάζῃς τὸ ταξείδι διόλου. 

Καλλίτερα χρόνια πολλὰ νὰ διαρκέσει. 

Καὶ γέρος πιὰ ν᾿ ἀράξῃς στὸ νησί, 

πλούσιος μὲ ὅσα κέρδισες στὸν δρόμο, 

μὴ προσδοκώντας πλούτη νὰ σὲ δώσῃ ἡ Ἰθάκη.

Ἡ Ἰθάκη σ᾿ ἔδωσε τ᾿ ὡραῖο ταξίδι. 

Χωρὶς αὐτὴν δὲν θἄβγαινες στὸν δρόμο. 

Ἄλλα δὲν ἔχει νὰ σὲ δώσει πιά.

Κι ἂν πτωχικὴ τὴν βρῇς, ἡ Ἰθάκη δὲν σὲ γέλασε. 

Ἔτσι σοφὸς ποὺ ἔγινες, μὲ τόση πείρα, 

ἤδη θὰ τὸ κατάλαβες ᾑ Ἰθάκες τί σημαίνουν.

Κωνσταντῖνος Καβάφης

在《荷马史诗》中，伊萨卡岛是奥德修斯的故乡。《奥德赛》就是写他在特洛伊战争之后历尽艰辛回到伊萨卡的故事，旅途中他不仅仅遇到莱斯特律戈涅斯巨人、独眼巨人、愤怒的波塞冬海神的阻碍，这是一个“回家”的故事。卡瓦菲斯借用了这个题材，但反其意而用之，他讲的不是“回家”，而是“出发”，或者叫“你的一生应该如何度过”。

这大概是卡瓦菲斯在微信“朋友圈”最知名的一首诗，几乎人人都会说一句“但愿你道路漫长……” 这句话无疑已经被“鸡汤化”，而整首诗从字面上也的确比较“励志”，充满“特殊的兴奋”。特别是最后一节，完成了人们所期望的某种意义上的“升华”——伊萨卡的普遍化、象征化。 

卡瓦菲斯是希腊人没错，但其实出生在埃及的亚历山大，一生中的大部分时间都是在埃及度过的，希腊是其精神的故乡和旅游目的地。他的诗歌中有相当一部分都是取材于希腊传说，《伊萨卡岛》只是这一系列中比较知名的一首。

其实他写的并不是“出发”，而是“延宕”，或者叫一种“理想”的拖延症。如果伊萨卡看做是一个所谓“理想”，那也并不是一个急于实现的“理想”，或者只是生命终结之前的一个彩蛋，是早已预定好的人生最后一程。真正值得重视的恰恰是腓尼基人的贸易市场和埃及的城市，是那些珊瑚、琥珀和销魂的香水，是那些有识之士，是那些巨人和怪物。拥有了这些，你才会有一种“特殊的兴奋”，你才有真正体验到什么是肉体，什么又是精神。“让伊萨卡常在你心中”的另一个意思其实是，让伊萨卡往后站，先让我尝遍这俗世的活色生香、林林总总。“但愿你道路漫长”的真实意思也在这里。

如果你觉得只要前往伊萨卡，就可以改变一切。那么，不妨推荐你读读卡瓦菲斯另外一首《城市》：“你不会找到一个新的国家，不会找到另一片海岸 / 这个城市会永远跟着你。你会走在同样的街道上，/ 衰老在同样熟悉的地方，白发苍苍在同样这些屋子里。/ 你会永远发现自己还是在这个城市里。不要对别处的事物 / 抱什么希望；那里没有你的船，那里没有你的路。 / 就像你已经在这里，在这个小小角落浪费了你的生命，/ 你也已经在世界上任何一个地方毁掉了它。”

卡瓦菲斯从来就不是个乐观主义者，我也怀疑他没有去过伊萨卡岛。这并不重要。重要的是，这些伊萨卡，可能并不是真的去过才能抵达的。

荐诗 / 流马 （微信号：he-liuma）

2016 / 09 / 03

朗读 / 郑舒天